Jak wygląda opieka naprzemienna ? Porównanie w liczbach
Opieka naprzemienna nad dziećmi to coraz częstsze rozwiązanie wybierane przez rozwodzących się rodziców, którzy chcą aktywnie uczestniczyć w życiu swoich dzieci mimo rozstania. Ten model opieki zyskuje na popularności także w Polsce, choć wciąż budzi wiele pytań i wątpliwości. Jak wygląda opieka naprzemienna w praktyce i kiedy warto ją rozważyć?
Na czym polega opieka naprzemienna?
Opieka naprzemienna zakłada, że dziecko mieszka na zmianę z każdym z rodziców – najczęściej w równych lub zbliżonych okresach czasu, np. tydzień u mamy, tydzień u taty. Co ważne, oboje rodzice zachowują pełnię praw rodzicielskich i wspólnie podejmują decyzje dotyczące wychowania, edukacji czy zdrowia dziecka.
Najczęstsze formy:
-
tydzień na tydzień,
-
dwa tygodnie na dwa tygodnie,
-
zmiany co kilka dni – w zależności od wieku dziecka i możliwości organizacyjnych rodziców.
Ten model opieki wymaga dobrej komunikacji między rodzicami oraz odpowiedniego zaplecza organizacyjnego – dwa domy, podobne standardy wychowania i spójne zasady.
Kiedy sąd może orzec opiekę naprzemienną?
W polskim systemie prawnym opieka naprzemienna nie jest automatyczna. Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim dobro dziecka. Aby orzec taki model opieki, musi być spełnionych kilka warunków:
-
rodzice potrafią się porozumiewać i współpracować,
-
obie strony zapewniają odpowiednie warunki mieszkaniowe,
-
dziecko nie odczuwa stresu związanego ze zmianą miejsc pobytu,
-
plan opieki jest realistyczny i stabilny.
Warto dodać, że sąd najczęściej orzeka opiekę naprzemienną w przypadku starszych dzieci, które lepiej znoszą zmiany otoczenia i mają ugruntowane relacje z obojgiem rodziców.
Zalety i wyzwania opieki naprzemiennej
Ten model opieki niesie za sobą wiele korzyści, ale też pewne trudności.
Zalety:
-
silna więź z obojgiem rodziców,
-
równomierne zaangażowanie obu stron w życie dziecka,
-
brak konieczności wybierania „głównego opiekuna”,
-
mniejsze ryzyko alienacji rodzicielskiej.
Wyzwania:
-
konieczność bliskiej współpracy rodziców,
-
częste zmiany miejsca pobytu mogą być trudne dla młodszych dzieci,
-
koszty prowadzenia dwóch równoległych gospodarstw domowych.
Statystyki: opieka naprzemienna w Polsce i Europie
| Kraj | Odsetek dzieci objętych opieką naprzemienną |
|---|---|
| Szwecja | 40% |
| Belgia | 30% |
| Francja | 21% |
| Niemcy | 12% |
| Polska | ok. 3–5% |
Choć opieka naprzemienna jest wciąż mało popularna w Polsce, liczba takich przypadków systematycznie rośnie, szczególnie w dużych miastach i wśród rodziców o wysokim poziomie edukacji.
Co mówi prawo i jak przygotować się do złożenia wniosku?
Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera wprost pojęcia „opieki naprzemiennej”, jednak możliwe jest jej uregulowanie poprzez:
-
zawarcie porozumienia rodzicielskiego,
-
złożenie wniosku o uregulowanie kontaktów i miejsca zamieszkania dziecka,
-
zaangażowanie mediatora rodzinnego w celu wypracowania wspólnego planu.
Rodzic, który rozważa takie rozwiązanie, powinien:
-
mieć stabilne warunki mieszkaniowe,
-
dbać o dobrą komunikację z byłym partnerem,
-
przygotować plan opieki uwzględniający szkołę, zajęcia dodatkowe i opiekę zdrowotną,
-
zabezpieczyć interes dziecka w sytuacjach nagłych (np. choroba, konflikt rodziców).
Więcej informacji na temat opieki nad dziećmi znajdziesz na stronie kancelarii w sekcji prawo rodzinne i opiekuńcze.
Podsumowanie
Opieka naprzemienna nad dziećmi to nowoczesne rozwiązanie, które – przy odpowiednich warunkach – może być niezwykle korzystne zarówno dla dziecka, jak i dla rodziców. Wymaga jednak dojrzałości, współpracy i elastyczności. Warto rozważyć ją w sytuacji, gdy obie strony są gotowe na wspólne rodzicielstwo mimo zakończenia związku.